Depresja sezonowa – jak rozpoznać i radzić sobie z jesienno-zimowym spadkiem nastroju?
Jesień i zima to czas, gdy dni stają się krótsze, a światła słonecznego coraz mniej. Dla wielu osób oznacza to zmniejszoną energię, senność i spadek nastroju. Niektórzy doświadczają jednak czegoś więcej niż zwykłego jesiennego przygnębienia – może to być depresja sezonowa, znana również jako sezonowe zaburzenie afektywne (SAD).
Czym jest depresja sezonowa?
Depresja sezonowa to rodzaj depresji, która pojawia się cyklicznie w określonych porach roku, najczęściej jesienią i zimą, kiedy ekspozycja na światło słoneczne jest ograniczona. Objawy mogą obejmować:
- przewlekłe zmęczenie i brak energii,
- spadek nastroju i przygnębienie,
- zaburzenia snu, np. nadmierną senność w ciągu dnia,
- zmiany apetytu, często zwiększony apetyt na słodycze i węglowodany,
- trudności z koncentracją i motywacją.
Dlaczego depresja sezonowa występuje?
Choć dokładne przyczyny depresji sezonowej nie są do końca poznane, specjaliści wskazują na kilka czynników:
- Niedobór światła słonecznego, który wpływa na produkcję melatoniny i serotoniny – hormonów regulujących sen, nastrój i energię.
- Zmiany w rytmach biologicznych – skrócenie dnia może zaburzać rytm dobowy organizmu.
- Czynniki genetyczne i psychologiczne – osoby z historią depresji są bardziej narażone na depresję sezonową.
Jak sobie radzić z depresją sezonową?
- Zwiększ ekspozycję na światło – spacery w ciągu dnia, praca przy dobrze oświetlonym stanowisku lub stosowanie lamp do terapii światłem mogą znacząco poprawić nastrój.
- Aktywność fizyczna – regularny ruch pomaga w produkcji endorfin i poprawia kondycję psychiczną.
- Zdrowa dieta – zbilansowane posiłki, bogate w witaminy i minerały, wspierają układ nerwowy i nastrój.
- Wsparcie psychiczne – rozmowa z bliskimi, grupy wsparcia, a w razie potrzeby konsultacja z psychologiem lub psychiatrą.
Kiedy szukać pomocy?
Jeżeli objawy utrzymują się przez kilka tygodni, nasilają się lub znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z lekarzem. Specjalista może zalecić odpowiednią terapię – od psychoterapii po, w niektórych przypadkach, leczenie farmakologiczne lub terapię światłem.
Podsumowanie
Depresja sezonowa to realne zaburzenie, które może wpływać na jakość życia w okresie jesienno-zimowym. Wczesne rozpoznanie objawów i wdrożenie odpowiednich działań – zwiększenie ekspozycji na światło, aktywność fizyczna, zdrowa dieta i wsparcie psychiczne – pomagają zmniejszyć skutki tej choroby. W POZ Piastun zachęcamy do rozmowy z naszym personelem medycznym, jeśli zauważysz u siebie lub u bliskich objawy obniżonego nastroju w sezonie jesienno-zimowym. Wczesna reakcja jest kluczowa dla zdrowia i dobrego samopoczucia.
